Heimelijk cameratoezicht medewerkers is soms wel toegestaan

Werkgevers denken al eens dat het stiekem filmen van medewerkers verboden is. Dat is echter niet helemaal waar, want in sommige gevallen is het wel degelijk toegestaan. Het klopt natuurlijk wel dat je de privacyrechten van medewerkers moet respecteren, waardoor heimelijk cameratoezicht slechts in uitzonderlijke omstandigheden is toegestaan. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens bevestigde recent nog dat de Nederlandse regels hieromtrent geen schending uitmaken van het recht op privacy.

Cameratoezicht op werkplek is toegestaan

Wanneer je in Nederland cameratoezicht op de werkplek wil invoeren, bijvoorbeeld om diefstal te voorkomen, moet er aan een aantal voorwaarden zijn voldaan. Zo moet er een gerechtvaardigd belang zijn en moet je belang opwegen tegen de schending van de privacyrechten. Een voorbeeld daarvan is het beschermen van bezoekers of het tegengaan van diefstal. Daarnaast moet het cameratoezicht ook noodzakelijk zijn. Dat wil zeggen dat er geen minder ingrijpende manier mag zijn om het doel te bereiken. De toegang tot een bepaalde ruimte beperken, kan zo de voorkeur krijgen op het voortdurend filmen van die ruimte.

Vervolgens moet de werkgever een privacytoets uitvoeren. De werkgever moet daarbij nagaan in welke mate de privacyrechten van bezoekers en werknemers worden gehavend en in welke mate het cameratoezicht bijdraagt aan de gerechtvaardigde doelstellingen. Ook moet de werkgever vooraf het een en ander met de OR bespreken. Ten slotte kan ook een DPIA (Data Protection Impact Assessment) noodzakelijk zijn. Wanneer het gaat om grootschalig cameratoezicht om fraude en diefstal door werknemers te opponeren, is zo’n DPIA altijd verplicht.

Heimelijk filmen op de werkplek kan uitzonderlijk

Het zogenaamd heimelijk cameratoezicht met verborgen camera’s is in principe verboden. Zo liep MediaMarkt in 2013 nog tegen sancties aan toen het mystery shoppers met verborgen camera’s personeelsleden liet filmen “in het kader van een training”. Dat gaat natuurlijk veel te ver. Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens is heimelijk filmen van personeel daarentegen wel toegestaan indien er duidelijke vermoedens zijn van diefstal of fraude. Maar ook dan dient het cameratoezicht aan een hele resem voorwaarden te voldoen.

Zo moet de werkgever eerst andere inspanningen leveren om de diefstal of fraude te voorkomen. Heimelijk cameratoezicht kan enkel indien deze inspanningen geen resultaten opleveren. Daarnaast moet het heimelijk cameratoezicht beperkt zijn in tijd en moet de privacy-inbreuk beperkt blijven. Verborgen camera’s op toilet zijn bijvoorbeeld steeds verboden. Een DPIA is hier natuurlijk ook verplicht, net zoals de toestemming van de OR. In sommige gevallen is ook een voorafgaande raadpleging bij de Autoriteit Persoonsgegevens noodzakelijk, met name wanneer er grote privacyrisico’s zijn. Ten slotte moeten de werknemers vooraf voldoende zijn geïnformeerd over het recht om heimelijk te filmen, bijvoorbeeld in het reglement cameratoezicht.

Bevestiging recht heimelijk cameratoezicht

In een recent arrest (EHRM 17/10/2019, López Ribalda e.a. t. Spanje) heeft ook het Europees Hof voor de Rechten van de Mens bevestigd dat heimelijk cameratoezicht, onder bepaalde voorwaarden, geen schending van het recht op privacy uitmaakt. De Grote Kamer van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens hield daarbij met verschillende factoren rekening, die uiteraard ook voor Nederland relevant zijn:

• Het heimelijk cameratoezicht heeft slechts betrekking op een beperkt deel van de werkplek;
• De duur van het heimelijk cameratoezicht is niet langer dan noodzakelijk om de diefstal of fraude aan het licht te brengen (hier: 10 dagen);
• Er wordt alleen gefilmd in de openbare ruimte en niet in private ruimtes zoals kleedkamers of toiletten;
• De omvang van de diefstal door de medewerkers was voldoende significant om het heimelijk cameratoezicht te rechtvaardigen.

Deze argumenten kwamen ook hierboven al uitbundig aan bod. Sta ons daarenboven toe om dat laatste extra te onderstrepen: heimelijk cameratoezicht kan enkel indien de fraude of de diefstal ook voldoende significant is. In Nederland laat zich dat vertalen in het nagaan van het gerechtvaardigd belang en de afwegingen tijdens de privacytoets. Verdwijnen er maandelijks enkele euro’s uit de kassa? Dan zal dit heimelijk cameratoezicht nog niet rechtvaardigen, zeker niet omdat het ook gewoon om een opeenhoping van kleine foutjes kan gaan. Spreken we over tientallen tot honderden euro’s per week? Dan is dat natuurlijk een ander verhaal.

Bel MKBrecht.nl voor meer informatie

Wil je heimelijk cameratoezicht toepassen? Dan ben je verplicht om de werknemers daar vooraf op te wijzen. Dat mag je ook doen in een reglement rond het cameratoezicht of in een personeelsreglement. MKBrecht.nl stelt dit voor jou op.

Ben je vervolgens van plan om heimelijk cameratoezicht toe te passen? Leg de situatie dan voor aan een van de gespecialiseerde juristen van MKBrecht.nl. Wij gaan na of heimelijk cameratoezicht hier al dan niet gerechtvaardigd is en brengen een juridisch advies uit. Bel MKBrecht.nl nu voor meer informatie hierover.